Programmering 2013: hoogtepunten
In  2013 wil de Stichting Herdenking Slavernijverleden 2013 samen met veel uiteenlopende instellingen en groeperingen, waaronder het NiNsee (Nationaal instituut Nederlands slavernijverleden en erfenis) een programma met culturele, educatieve en wetenschappelijke activiteiten organiseren in Amsterdam en in andere plekken in Nederland.

Het programma voor de herdenking in 2013 wordt opgehangen aan een aantal hoogtepunten waarin uitdrukkelijk stil wordt gestaan bij de herdenking en bij activiteiten waarmee een duidelijke samenhang bestaat.

A. Start Herdenkingsjaar: 19 januari, Amsterdam, Koninklijk Instituut voor de Tropen
Op zaterdag 19 januari 2013 vond de aftrap plaats van het  herdenkingsjaar in Amsterdam in het Koninklijk Instituut voor de Tropen. Het programma bestond uit toespraken van de voorzitter van de Stichting Herdenking Slavernijverleden en van locoburgemeester Eric van der Burg van de gemeente Amsterdam. Daarnaast was er ruimte voor optredens van artiesten die ook tijdens het herdenkingsjaar op de podia zullen verschijnen. Het ging om optredens van  Voiced Gospel Choir, Izaline Calister, Raymi Sambo, Untold Dance, Black Harmony. Tijdens de start waren ca. 400 mensen aanwezig.

B. Debatreeks: 15 februari, 16 mei De Balie
Op 15 februari startte het eerste debat in De Balie. Het debat ging over de zin en onzin van een nationaal excuus voor het Nederlandse slavernij verleden. Het debat was het eerste in een serie van drie debatten. Het tweede debat  vindt op 16 mei plaats en het laatste debat in het najaar.

C. Boekenweekgeschenk: 16 tot en met 24 maart
De 78ste Boekenweek draait met het thema Gouden Tijden, Zwarte Bladzijden om ons bewogen en roemrijke verleden. Om de zon- en schaduwzijde van ons verleden draait het in de Boekenweek. Om de nuances en de dilemma’s. In  het kader van het geschenk wordt uitvoerig aandacht  besteed aan het slavernijverleden. Zo wordt in het Boekenweek magazine met een oplage van 103.00 exemplaren speciale aandacht gegeven aan het thema. In de bibliotheekbundel met een oplage van 61.5000 vertellen 14 bekende Nederlanders hun persoonlijke verhalen.  O.a. Jörgen Raymann en Job Cohen staan daarbij stil bij het slavernijverleden. Op het boekenbal kreeg Cynthia Mcleod (schrijfster van ‘Hoe duur was de suiker’) het podium om een toespraak te houden. Op de site van het CPNB staan tips  en informatie voor scholieren (VO) i.s.m. schooltv, daarnaast komt er nog een mailing naar alle scholen.

D. Lesbrief- mei
De stichting vindt het erg belangrijk dat de scholen aandacht besteden aan de herdenking van de afschaffing van de slavernij. Een gedegen kennis van de geschiedenis en de erfenis van de slavernij zal het enthousiasme voor de herdenking doen toenemen. De lesbrief is daarbij een handleiding. Het is bestemd voor  leerkrachten van de zevende en achtste groep van het Primair Onderwijs en de onderbouw van het Voortgezet Onderwijs. Naast de lesbrief zijn ook onderwijsmodules ontwikkeld die voor 1 juli openbaar worden gemaakt.

E. Nationale Herdenkingsmaand: juni, diverse locaties
De maand juni staat in het teken van herdenking en is de opmaat naar de nationale herdenking op 1 juli. Een greep uit de activiteiten:
De maand begint traditioneel op zaterdag 1 juni met een kranslegging bij het huis van de burgemeester, ooit de woning van een slavenhandelaar. Deze activiteit wordt gekoppeld aan een (stille) tocht over de grachten langs de panden die ooit eigendom waren van slavenhandelaren.
Tijdens deze maand toont het Holland Festival haar theaterstuk Exhibit B van 16 juni tot en met 26 juni.  Het Holland Festival heeft hierop het volgende bedacht: het opzetten en uitvoeren van een educatie project. Aangezien 2013 het jaar is waarin Amsterdam de afschaffing van de slavernij viert en het Holland Festival al eerder heeft samengewerkt met de Zuid-Afrikaanse kunstenaar Brett Bailey, heeft het festival hem gevraagd een voorstelling te bedenken over de relatie tussen Amsterdam (Nederland), Ghana en Suriname. Brett Bailey heeft al meerdere voorstellingen gemaakt over de relatie tussen Europese landen en haar koloniën. Ten eerste de voorstelling Exhibit A, over de relatie tussen Duitsland en Namibie, waarin levende mensen tentoongesteld worden. Net als vroeger op de slavenmarkt. Of als er een nieuw volk werd ontdekt (vaak door antropologen!) en er een afgevaardigde van dit volk werd meegenomen en tentoongesteld aan geïnteresseerden.

Op woensdag 19 juni openen FORUM en het Koninklijk Concertgebouworkest de deuren voor het meest diverse publiek van het jaar tijdens het vierde Kennismakingsconcert. Hare Koninklijke Hoogheid Prinses Máxima, beschermvrouwe van het orkest, zal bij het concert aanwezig zijn.

Het voornemen bestaat om op de laatste zondag van juni een oecumenische bijeenkomst te laten plaatsvinden in de Westerkerk of in het Oosterpark.
Activiteiten die verder zullen plaatsvinden zijn de Nationale Voorouderavond op 29 juni en het internationaal symposium van het NINSEE (i.s.m. de VU) op 30 juni  Voorts kan nog worden genoemd de herdenking op het Surinameplein op 30 juni en de herdenking van Eliezer op 26 juni en de herdenkingsactiviteiten op het Kastanjeplein en Café Mansro.

Op initiatief van het ministerie van Binnenlandse Zaken wordt in juni een nationale educatieve website slavernijverleden gelanceerd door NiNsee. Deze website is bedoeld voor iedereen die meer wil weten over dit onderwerp.

F. Nationale Herdenking: 1 juli, Oosterpark, Stadschouwburg
De nationale slavernijherdenking vindt plaats op 1 juli om 13 uur in het Oosterpark. Sinds 1 juli 2000 wordt de nationale herdenking in het Oosterpark Amsterdam door vele betrokkenen, nazaten en geïnteresseerden, bijgewoond. Er worden toespraken gehouden en kransen gelegd ter nagedachtenis van degenen die hebben geleden onder de Trans Atlantische slavernij en om de slavernij van toen en van nu en de doorwerking daarvan een plaats in ons huidig bestaan te geven. De nationale herdenking in 2013 zal uitgebreider zijn dan in andere jaren.

Na de herdenking vindt de viering plaats, het jaarlijkse Keti Koti festival,  in het Oosterpark. De verwachting is dat in 2013 meer dan  40.000 bezoekers aanwezig zullen zijn. Het Keti Koti festival start met een groots opgezette kleurrijke optocht, de Bigi Spikri, met looporkesten en brassbands. Op 4 podia zijn vele uiteenlopende artiesten te zien. Er is ruimte voor educatieve voorstellingen, een openlucht tentoonstelling, films, muziek en andere vormen van expressie die te maken hebben met de erfenis van slavernij. Daarnaast zijn er talloze kraampjes.

Naast de activiteiten in het Oosterpak vindt ook een cultureel programma plaats in en rond de Stadschouwburg. Dit begint met een ontbijt om 8.30 uur op het Leidseplein. Na het ontbijt start de Bigi Spikri, dit jaar vanaf het Leidseplein naar het Oosterpark, alwaar gevolgd door het programma van herdenking en het Keti Koti festival.

In de avond vindt het programma in de Stadsschouwburg plaats. Vanaf 20.30 uur is er een cultureel programma en wordt de opera Slaaf en Meester ‘Katibu di Shon’ opgevoerd. De opera Slaaf en Meester handelt over de verbintenis tussen zowel de slaaf als de meester en geeft betekenis aan de historische context waarbinnen de slavernij plaatsvond.

G. Moderne Slavernij: 15 juni – 1 augustus, expositie in de buitenruimte van Amsterdam
Slavernij is niet alleen iets uit een ver verleden of iets dat in verre, arme landen gebeurt. Slavernij is dichterbij dan je denkt. Recht onder onze ogen werken nog steeds duizenden mensen als slaven, al zul je ze niet gemakkelijk herkennen. Ze werken in de horeca, glas-en tuinbouw en menig
huishouden. Moderne slavernij. In Nederland. De realiteit. Anno nu.
Door middel van een expositie in de buitenruimte worden twintig verhalen van slachtoffers van slavernij van vroeger én nu in beeld gebracht.

H. Tula Herdenking onderdeel van Grachtenfestival: 17 augustus
Jaarlijks vindt op 17 augustus de Tula herdenking plaats. Dit is de nationale herdenking van de grote slavenopstand die plaatsvond in 1795 Curaçao o.l.v. vrijheidsstrijder Tula. Via een speciaal concert zal in het kader van het grachtenfestival aandacht worden besteed aan deze herdenking. Zo zal een optreden plaatsvinden van het Leerorkest in combinatie met een toonaangevende zangeres.

I. Open monumentendagen: 14 juli, 14 en 15 september, grachtengordel
De Heritage Days Amsterdam zal met het thema ‘400 jaar grachten’ de rijkdom van de grachten zichtbaar maken. De schoonheid en de rijke geschiedenis van Amsterdam worden getoond in al haar facetten voor jong en oud, nationaal en internationaal. Bezoekers maken kennis met de schatkamers van Amsterdamse particulieren door de eeuwen heen. Opmerkelijke monumentale interieurs en tuinen worden via exclusieve rondleidingen getoond. Een breed publiek maakt kennis met de verhalen achter de gevels van de monumenten en hun bewoners. In dit kader zal aandacht worden besteed aan het slavernijverleden; hoe is de rijkdom van de grachtengordel tot stand gekomen, waar woonden prominente slavenhandelaren etc.
Dit wordt gekoppeld aan het kaartenproject van Dienke Hondius.

J. Tentoonstelling Zwart & Wit: 10 oktober – augustus 2014, Tropenmuseum
Wie is wit en wie is zwart? Wie bepaalt dat eigenlijk? En wat heeft het slavernijverleden daar dan mee te maken? 150 jaar na de afschaffing van de slavernij confronteert het Tropenmuseum zijn bezoekers met deze en andere vragen in de tentoonstelling Zwart & Wit.
Persoonlijke verhalen, foto’s, video’s, hedendaagse kunst en historische documenten geven een beeld van de manier waarop ‘zwart’ en ‘wit’ in Nederland met elkaar leven en naar elkaar kijken. In de tentoonstelling, tijdens evenementen en online kunnen bezoekers hun mening geven over wat het slavernijverleden voor hun eigen identiteit en levensloop betekend heeft.
De tentoonstelling Zwart & Wit is te zien van 11 oktober 2013 t/m 1 juli 2014 in de Lichthal van het Tropenmuseum.

K. Film- en documentaire festival, de ketenen verbroken: augustus en november
Samen met IDFA en Rialto- World Cinema zal aandacht worden besteed aan het slavernijverleden en de erfenis daarvan door middel van het gebundeld vertonen van nieuwe en reeds vertoonde films en documentaires over het onderwerp.

L. Internationale dag voor de afschaffing van de slavernij: 2 december
De Algemene Vergadering van de VN heeft 2 december uitgeroepen tot de Internationale Dag voor de Afschaffing van de Slavernij. Deze dag wordt aangegrepen om terug te blikken op 150 jaar afschaffing slavernij en vooruit te blikken naar de toekomst. De jongeren zullen centraal staan, zij zijn immers de toekomst. De bedoeling is om een multimediale bijeenkomst te creëren waarbij hedendaagse muzikanten een bijdrage leveren. Deze dag vormt de afsluiting van het gehele herdenkingsjaar en tevens het overdrachtsmoment naar Zeeland voor de herdenking van de afschaffing van slavernij in 2014.

Totale programmering
In het onderstaande overzicht staat per categorie geformuleerd de initiatieven waaraan de Stichting Herdenking Slavernijverleden 2013 subsidie gaat verstrekken. Als zich wijzigingen voordoen in de data worden deze bekend gemaakt op de website www.herdenkingslavernijverleden2013.nl en op facebook: Samen voor herdenking Slavernijverleden 2013. Via deze media worden tevens de locaties bekend gemaakt waar de activiteiten plaatsvinden.